Brexit jest już rzeczywistością, z którą wkrótce będą musiały się zmierzyć wszystkie brytyjskie przedsiębiorstwa – również te operujące na rynku sztuki. Opuszczenie wspólnoty europejskiej przez Wielką Brytanię z pewnością będzie wyzwaniem, ale może stwarzać również pewne możliwości.
Na razie kraje Zjednoczonego Królestwa będzie obowiązywać okres przejściowy, jednak już pod koniec roku Wielka Brytania opuści zarówno jednolity rynek UE, jak i unię celną. Rząd brytyjski jasno stwierdził, że chce odejść od unijnych przepisów w wielu obszarach, dlatego procedury handlu z krajami UE ulegną zasadniczej zmianie. Oznacza to nowe formalności, licencje, taryfy, a w niektórych przypadkach wstępną certyfikację towarów wywożonych z Wielkiej Brytanii przez urzędników UE. Przestaną obowiązywać również przepisy dotyczące swobodnego przepływu usług, w związku z czym prawdopodobnie będzie potrzebna wiza i licencja aby zagraniczna firma mogła wysyłać pracowników i wykonywać usługi na rynku brytyjskim.
Import dóbr kultury z UK do UE
W przypadku rynku sztuki sytuacja będzie jeszcze bardziej złożona, częściowo z powodu nowego prawodawstwa UE dotyczącego importu dóbr kultury, które będzie stopniowo wdrażane do 2025 r. Towary zaklasyfikowane jako „znaleziska archeologiczne” (antyki mające ponad 250 lat) będą wymagały licencji wydanej przez kraj eksportujący. Konieczny będzie również dowód legalnego wywozu z kraju pochodzenia. W przypadku wielu starożytnych artefaktów taka dokumentacja nie istnieje. Inne towary w wieku powyżej 200 lat będą wymagały tylko oświadczenia importera. Ponieważ Wielka Brytania już wydaje pozwolenia na wywóz dóbr kultury – i zostaną one zaakceptowane przez UE – eksport będzie łatwiejszy z Wielkiej Brytanii niż z krajów, które nie wydają pozwoleń na wywóz. Jednak udowodnienie legalnego wywozu z kraju pochodzenia pozostanie problematyczne, dopóki Komisja Europejska nie opublikuje szczegółowych wytycznych. Wielka Brytania raczej nie powieli przepisów UE po Brexicie, co stwarza okazję dla brytyjskiego rynku sztuki, szczególnie w odniesieniu do targów, ponieważ znacznie trudniej będzie tymczasowo sprowadzić antyki do UE niż do Wielkiej Brytanii.
Eksport z UE do Wielkiej Brytanii
Znacznie większym wyzwaniem będzie eksport sztuki z UE do Wielkiej Brytanii. Obecnie wywóz ten objęty jest przepisami UE dotyczącymi transferów pomiędzy krajami członkowskimi. Po Brexicie wywóz z UE do Zjednoczonego Królestwa będzie wymagał unijnego pozwolenia, co może być sporym utrudnieniem. Eksport dóbr kultury z niektórych krajów UE, takich jak Włochy, już jest praktycznie niemożliwy, a działania Komisji Europejskiej mają zapewnić dalsze ograniczenia eksportu europejskiego dziedzictwa kulturowego poza granice Unii.
Eksport spoza UE do Wielkiej Brytanii
Po Brexicie sztuka z krajów spoza Unii Europejskiej będzie mogła dostać się do Wielkiej Brytanii łatwiej niż do UE. Stamtąd działo może uzyskać brytyjskie pozwolenie na eksport do UE. Z jednej strony daje to Wielkiej Brytanii przewagę na rynku globalnym, szansę na zdobycie pozycji bramy do UE. Ale z drugiej strony prawie na pewno trudniej będzie eksportować sztukę z UE do Wielkiej Brytanii.